علت شل و سفت شدن زنجیر موتورسیکلت + راهنمای تعمیر

شل شدن زنجیر موتورسیکلت یا سفت شدن بیش‌ازحد آن باعث می‌شود که موتور نتواند به‌درستی عمل کند و علاوه‌بر آن، صداهای عجیبی هم از موتورتان به گوش برسد. اگر علائم خرابی زنجیر موتورسیکلت را بدانید، می‌توانید زودتر برای تعمیر آن اقدام کنید و جلوی مشکلات بزرگتر را بگیرید. با ما در کارنامه همراه باشید تا هرآنچه را که باید درباره شل بودن و سفت بودن زنجیر موتورسیکلت بدانید، با هم بررسی کنیم.

نکاتی درباره زنجیر موتورسیکلت

• زنجیر موتورسیکلت قطعه مهمی از سیستم انتقال قدرت موتور است و گشتاور موتور را به چرخ عقب موتورسیکلت انتقال می‌دهد.
• زنجیر موتورسیکلت معمولاً از فلزات مقاوم مانند فولاد ساخته می‌شود و حالتی پیوندمانند دارد. طول و عرض این پیوندها به نوع و مدل موتورسیکلت بستگی دارد.
• زنجیر موتورسیکلت باید به‌درستی تنظیم و نگهداری شود و به‌صورت دوره‌ای و منظم روان‌کاری شود.
• برای جلوگیری از شل شدن زنجیر موتورسیکلت، آن را زیاد فشار ندهید و سعی کنید کمتر روی سطوح نرم رانندگی کنید.

دلایل شل شدن زنجیر موتورسیکلت

۱. کشیده شدن زنجیر

یکی از علت‌های شل شدن زنجیر موتورسیکلت، کشیده شدن بیش‌ازحد آن است. اگر زنجیر موتورتان کشیده شده است، باید با استفاده از ابزارهای خاصی مانند کلید زنجیر (chain adjuster) آن را به حالت مناسبی برگردانید.

برای تنظیم دقیق زنجیر، حتما راهنمایی‌های سازنده را در دفترچه راهنمای موتورسیکلت به‌دقت مطالعه کنید.

۲. درگیر نشدن کافی زنجیر با دندانه‌های چرخ‌دنده

اگر زنجیر موتورتان به‌طور مکرر شل می‌شود، احتمالا به این خاطر است که به‌اندازه کافی با دندانه‌های چرخ‌دنده درگیر نمی‌شود.

۳. فرسودگی یا خرابی زنجیر

زنجیر فرسوده به‌مراتب بیشتر از زنجیرهای سالم شل می‌شود. عمر مفید زنجیر موتورسیکلت در صورت نگهداری درست، بین ۳۰ هزار تا ۴۸ هزار کیلومتر است. البته سرویس دوره‌ای منظم موتورسیکلت، طول عمر قطعات آن را بالاتر هم می‌برد. اگر زنجیر موتورتان فرسوده یا خراب شده است، باید آن را تعویض کنید.

۴. سایر مشکلات فنی

بعضی از مشکلات فنی دیگر هم می‌توانند باعث شل شدن زنجیر موتورسیکلت شوند؛ مثلا ممکن است دنده‌باکس موتورسیکلت به‌درستی کار نکند یا زنجیر اصطکاک زیادی با چرخ‌دنده‌ها داشته باشد.

مراقبت کردن از زنجیر موتورسیکلت و تنظیم و تعویض به‌موقع آن، می‌تواند از شل شدن زنجیر جلوگیری کند و ایمنی و عمر مفید موتورسیکلت را افزایش دهد. البته، به‌هرحال باز هم امکان دارد زنجیر موتورتان شل شود. هرگاه با مشکل شل شدن زنجیر موتورسیکلت مواجه شدید، بهترین کار این است که تعمیر و تنظیمات لازم را به متخصص موتورسیکلت بسپارید تا مشکل را تشخیص دهد و آن را رفع کند.

درخواست کارشناسی موتورسیکلت

نشانه‌های شل بودن زنجیر موتورسیکلت

۱. لرزش‌های غیرمعمول

اگر زنجیر موتورسیکلت شل شود، ممکن است در هنگام حرکت موتورسیکلت، لرزش‌هایی غیرمعمولی حس کنید. علت این لرزش‌ها، برخورد زنجیر با چرخ‌دنده‌ها و نداشتن تعادل و استحکام کافی است.

۲. صداهای غیرعادی

شل شدن زنجیر موتورسیکلت ممکن است باعث تولید صداهای غیرعادی شود؛ مثل صدای خراشیده شدن یا صدای بهم خوردن فلزات که از برخورد زنجیر و چرخ‌دنده‌ها تولید می‌شود. این صداها با بیشتر شدن سرعت راکب، بلندتر و بیشتر خواهند شد.

۳. حالت غیرمعمولی زنجیر

گاهی تشخیص زنجیر موتورسیکلت شل‌شده بسیار ساده است؛ چراکه شکل آن از حالت معمولی خارج شده و بسیار کش آمده است.

عملکرد ضعیف در انتقال قدرت و شتاب ناکافی موتور، دیگر علائم شل شدن زنجیر موتورسیکلت هستند.

سفت شدن زنجیر موتورسیکلت

همان‌طور که شل بودن زنجیر موتورسیکلت موتورسواری را با مشکل مواجه می‌کند، سفت بودن آن هم مسئله‌ساز است. سفت شدن زنجیر موتورسیکلت مشکل شایعی در سیستم انتقال قدرت موتورسیکلت است و این علائم را دارد:

۱. صداهای غیرمعمول

زنجیر موتورسیکلت اگر بیش‌ازحد سفت باشد، صداهای غیرمعمولی مثل صدای خراشیدن یا صدای جیرجیر تولید می‌کند.

۲. افزایش فشار روی دندانه‌های چرخ‌دنده

زنجیر موتورسیکلت اگر بیش‌ازحد سفت شود، فشار زیادی به دنده‌ها وارد می‌کند و حتی ممکن است باعث تغییر شکل و خم شدن آن‌ها شود.

۳. عملکرد ناپایدار

اگر زنجیر بیش‌ازحد سفت باشد، امکان دارد موتورسیکلت در سیستم انتقال قدرت دچار مشکل شود، بخشی از توان و عملکرد خود را از دست دهد و در شتاب‌گیری و سرعت مشکل داشته باشد.

۴. داغ کردن موتورسیکلت

اگر زنجیر بسیار سفت شده باشد، اصطکاک زیادی در سیستم انتقال قدرت ایجاد می‌شود که می‌تواند به افزایش دما و حرارت منجر شود.

علت تاب برداشتن زنجیر موتورسیکلت چیست؟

تاب برداشتن زنجیر موتورسیکلت نتیجه سفت بودن بیش‌ازحد آن است. اگر زنجیر موتورسیکلت سفت باشد، فشار زیادی به دندانه‌ها وارد خواهد شد و همین باعث خم شدن آن‌ها می‌شود.

تعمیر شل شدن زنجیر موتورسیکلت

برای تعمیر شل‌شدگی زنجیر موتورسیکلت، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

1. موتورسیکلت را در محل مناسبی پارک کنید، به‌طوری‌که به‌راحتی به زنجیر دسترسی داشته باشید. (حتما موتورسیکلت را خاموش کنید.)
2. با کمک وسیله مناسبی پیچ‌های تنظیم زنجیر را کمی باز کنید. این پیچ‌ها معمولاً در نقاطی قرار دارند که زنجیر به دندانه‌ها متصل می‌شود.
3. با استفاده از کلید مناسب، زنجیر را به‌طور دستی تنظیم کنید تا به اندازه مناسب برسد. با زدن ضربه‌های سبک روی زنجیر، اطمینان حاصل کنید که پیوندها به‌درستی قفل شده‌اند.
4. بعد از تنظیم زنجیر، پیچ‌ها را محکم ببندید. زنجیر نباید خیلی شل یا خیلی سفت باشد. برای اینکه مطمئن شوید زنجیر را به‌درستی تنظیم کرده‌اید، دفترچه راهنمای موتورسیکلت را مطالعه کنید.
5. درنهایت، قبل از استفاده از موتورسیکلت، دوباره زنجیر را بررسی کنید و مطمئن شوید هیچ نشانه‌ای از لرزش غیرمعمولی، سفتی یا شلی زنجیر وجود ندارد.

برای اینکه بدانید میزان سفتی و شل بودن زنجیر موتورسیکلت چقدر باید باشد، عدد ۲.۵ سانتی‌متر را در ذهن داشته باشید. زنجیر موتورسیکلت باید بتواند تا ۲.۵ سانتی‌متر به‌سمت بالا و پایین حرکت کند.

سخن آخر

در این مطلب، دلایل و نشانه‌های شل شدن زنجیر موتورسیکلت را بررسی کردیم و گفتیم که سفت بودن بیش ازحد زنجیر موتورسیکلت هم می‌تواند دردسرساز شود. به یاد داشته باشید که زنجیر موتورسیکلت باید در حالتی میانه (نه خیلی شل و نه خیلی سفت) باشد. در حالت بهینه برای اکثر مدل‌های موتورسیکلت، زنجیر بایذ بتواند  ۲.۵ سانتی‌متر به‌سمت بالا و پایین حرکت کند. با مطالعه این مطلب، می‌توانید نشانه‌های شل شدن زنجیر موتور خود را بشناسید و بررسی و تعمیر دستی را هم خودتان انجام دهید.

به نظر شما چه دلیل دیگری برای شل شدن زنجیر موتورسیکلت وجود دارد و چگونه می‌توان آن را تعمیر کرد؟